«سراج24»- محمد بابایی نساز: شب دوشنبه افراد مسلح ناشناس به عزاداران حسینی در شهرک «الدالوة» واقع در استان الاحساء عربستان حمله کردند که بر اثر آن هفت نفر به شهادت رسیدند و دستکم 30 نفر دیگر مجروح شدند. به گفته فعالان پنج تن از شیعیان کشته شده در حمله روز دوشنبه نوجوان بوده‌اند. در پی این حادثه، صدها نفر از مردم عزادار قطیف، صبح روز بعد (سه‌شنبه) در عزای امام حسین -علیه‌السلام- راهپیمایی کردند و در آن علیه دولت عربستان و خاندان آل سعود شعار دادند. شرکت‌کنندگان در این مراسم، حمله به عزاداران شهر الاحساء را محکوم کردند و مسئولیت آن را بر عهده دولت عربستان دانستند.
این حمله از آن جهت که برای اولین بار است به صورت موفقیت آمیز علیه شیعیان توسط گروه های خودسر خارج از کنترل دولت مرکزی رخ می دهد در تاریخ پادشاهی سعودی بی سابقه است. تاکنون تمامی خشونت های که علیه شیعیان می شد به صورت سازمان یافته و توسط مراجع ذیصلاح اعمال می شد. دولت مرکزی سعی می کرد با متهم کردن ناراضی ها به اقدام علیه امنیت ملی، تجزیه طلبی و رابطه با یک کشور به اقدامات خشونت امیز خود جلوه قانونی بدهد. اما حمله روز دوشنبه توسط افراد نشناس و بدون داشتن مجوز قانونی آن هم علیه مردمی غیرمسلح که صرفا در حال برگزاری مراسم عبادی و مذهبی خاص خود بودند، رخ داد. نهادهای مذهبی و رسمی دولت مواضع بسیار قاطعانه ای علیه این حادثه اتخاذ کردند. بعضی علمای وهابی از جمله «عبدالعزیز آل شیخ» ضمن محکومیت کردن این اقدام تروریستی، آن را در راستای اختلاف‌افکنی و شعله‌ور ساختن آتش فتنه و درگیری قومی در عربستان ذکر کردند.
مقامات سعودی خیلی سریع اعلام کردند که شبه نظامیان یک گروه تروریستی شناخته فراملی را متهم این حمله بی‌سابقه‌ای می‌دانند. منصور الترکی، سخنگوی وزارت کشور عربستان به رسانه‌های این کشور گفت که عاملان این حمله پیروان «ایدئولوژی انحرافی» بوده‌اند. مقامات عربستان عمدتا از این عبارت برای اشاره به «القاعده» استفاده می‌کنند. بنا بر گزارش منابع مطلع، نیروهای امنیتی سعودی از صبح سه‌شنبه عاملان این حادثه را در منطقه القصیم تحت تعقیب قرار دادند و موفق شدند 9 نفر را بازداشت کنند. نفر دهم نیز کشته شد. گفته می‌شود این افراد همه تابعیت سعودی دارند و فرد کشته شده سرکردگی گروه را بر عهده داشته است که قبلا نیز برای آنچه «جهاد در سوریه» نامیده می‌شده است، به سوریه رفته بودند.
به گزارش بلومبرگ، این اولین بار است که یک سعودی بازگشته از جنگ های اخیر در سوریه و عراق، در عربستان جمعیت را هدف قرار می دهد و همین مساله نگرانی هایی درباره شدت گرفتن آنچه بلومبرگ آن را خشونت فرقه ای می نامند در این کشور افزایش می دهد. گاردین نیز در مقاله ای به قلم ایان بلک به صورت ضمنی این حمله را «نتیجه ناخواسته» حمایت عربستان از گروه مسلح در عراق و سوریه ربط می دهد که خطری جدی برای پادشاهی ال سعود محسوب می شود. به همین دلیل خاندان پادشاهی سعودی نگران بازگشت این افراد به عربستان هستند و اقدامات تنبیهی سخت و محکمی را علیه هر گونه فعالیت این گروه ها در داخل عربستان اتخاذ کرده اند.
نتیجه ناخواسته اصطلاحی است که سازمان جاسوسسی مرکزی آمریکا برای توجیه شکل گیری القاعده به عنوان نتیجه ناخواسته حمایت از مجاهدین عرب در جریان جنگ افغانستان به کار می برد. به عبارتی در حالی که حمایت غرب و کشورهای عربی از مجاهدین خارجی در افغانتسان منجر به شکل گیری القاعده شد، حمایت عربستان از گروه مسلح سلفی در سوریه منجر به شکل گیری داعش شد. بنابرین یکی از چالش های ال سعود همواره این بوده که چگونه رادیکالسیم سلفی را در خارج ترویچ و در داخل محدود کند.
ال سعود از بازگشت سعودی های که در جنگ های کنونی سوریه و عراق به اندازه کافی رادیکال شده اند به خانه وحشت دارد. کسانی که می توانند خطری برای امنیت پادشاهی محافظه کار ریاض محسوب شوند. اقدامات قاطعانه نیروهای امنیتی در تغیب مهاجمان نیز، بیشتر از اینکه برای آرام کردن شیعیان و احیای حقوق آنان باشد، ریشه در ترسی دارد که مقامات سعودی از خطر بازگشت افراد تندرو و اقدامات تروریستی آنان دارند.
توبی ماتیسن استاد دانشگاه کمبریج و متخصص مسایل عربستان به گاردین گفت: با وجود توطئه های زیاد، تاکنون هیچ حمله تروریستی موفقیت آمیز علیه شیعیان در شرق عربستان رخ نداده بود. این به معنی است که جنگ فرقه ای که در منطقه وجود دارد هم اکنون به داخل عربستان رسیده است.
حمزه الحسن از معارضان عربستانی با اشاره به اینکه حادثه کشتار الاحساء در تاریخ عربستان بی‌سابقه است خاطر نشان کرد: «از سال‌ها پیش، خطر رسیدن به این نقطه را هشدار داده بودم که دولت عربستان سعی دارد به جای مقابله مستقیم با شیعیان گروههای ایدئولوژی تندرو را برای مقابله با شیعیان بسیج کند، اما اکنون این موضوع دارد بلای جان خود سعودی‌ها می‌شود و باید گفت اتفاق احساء، مقدمه ای برای فروپاشی آل سعود است، چرا که راه علاجی برای این حکومت نمانده است و تندروهای تکفیری در تمام نقاط کشور هستند.»
علاوه بر تدابیر امنیتی، یکی دیگر از تصمیمات دولت عربستان پس از این حادثه تروریستی قابل توجه بود، تعطیل کردن یک شبکه افراطی که علیه شیعیان فعالیت می کرد. «عبدالعزیز خوجه» وزیر اطلاع رسانی عربستان اعلام کرد که پخش برنامه‌های شبکه وصال به دلیل محتوای فتنه انگیزش ممنوع اعلام شده است. به گزارش فارس، وی با انتشار یک توئیت در صفحه اصلی خود در توئیتر ضمن تأکید بر عربستانی نبودن این شکبه اعلام کرد که دستور تعطیلی دفتر این شبکه در ریاض را صادر کرده است و پخش برنامه‌های این شبکه از عربستان قطع شده است. شبکه وصال یک شبکه مذهبی افراطی وهابی است که به دو زبان عربی و فارسی برنامه پخش می‌کند. رویکرد این شبکه «وهابیت سلفی» و عملکرد آن «تند رو مذهبی» است که مدیریت محتوایی بخش فارسی آن بر عهده فردی موسوم به «عبدالرّحیم ملازاده» است که وابستگی رسانه‌ای آن به تلویزیون «الوصال» کویت است و در ماه رمضان 1432 ق. تاسیس شد. هر چند تنها تنها یک روز بعد از تصمیم خوجه، پادشاه عربستان وی را از مقام خود برکنار کرد. هر چند بعضی رسانه های عربستان مدعی شدند این اقدام بنابر درخواست خود خوجه صورت گرفته است اما این مساله همچنین می تواند نشان دهنده افزایش نفوذ وهابیت بر خاندان ال سعود باشد.
